https://www.ispeech.org/text.to.speech
Soğutma gruplarının seçiminde temel olarak iki olmazsa olmaz ana faktör bulunmaktadır. Bunlardan birincisi cihazın çalışacağı ilin tasarım dış ortam kuru termometre sıcaklığı, ikincisi ise istenilen çıkış sıcaklığı değeridir.
Bu iki değer esas alınmadan imal edilen soğutma grupları ihtiyacınızı karşılamayacaktır. Başka bir ifade ile soğutma grupları ile ilgili aldığınız teklifte bu iki değer net rakamlarla belirtilmemişse soğutma kapasitesinde sorun yaşayacağınızdan emin olabilirsiniz.
Tasarım dış ortam kuru termometre sıcaklığı ve cihazın çıkış sıcaklığı değerleri net rakamlarla değilde aralık olarak belirtilmişse veya olması gerekenden düşük değerlerde belirtilmişse yine aynı sorunla karşı karşıya kalırsınız.
Örneğin bir firma teklifinde 100 kW soğutma kapasiteli bir cihaz için, dış ortam sıcaklığını 250C ve çıkış sıcaklığını 150C olarak esas aldığını belirtmişse, siz bu cihazı sadece dış ortam kuru termometre sıcaklık değeri 250C olan bir ilde ve çıkış sıcaklığı değeri maksimum 150C’de kullanırsanız 100 kW kapasite verimi alabilirsiniz.
Başka bir deyişle bu cihazı dış ortam kuru termometre sıcaklık değeri 250C’den yüksek olan bir ilde kullanırsanız 100 kW kapasite verimi almanız mümkün değildir.
Soğutma gruplarında dış hava sıcaklığına dikkat edilmezse;
Cihaz aynı kapasitede görünmesine rağmen olması gerekene göre daha küçük kapasitededir. Dolayısıyla kullanmaya başladığınızda soğutma kapasitesi yetersiz kalacaktır.
Ne demek istediğimizi rakamlarla da anlatalım:
| CİHAZ MODELİ | ALPC 100 | ALPC 100 | ALP 100 |
| SOĞUTMA KAPASİTESİ | 100,70 Kw | 108,00 Kw | 101,80 Kw |
| KONDANSER KAPASİTESİ | 122,30 Kw | 140,70 Kw | 174,20 Kw |
| DIŞ ORTAM SICAKLIĞI | 250C | 350C | 480C |
| SOĞUK SU ÇIKIŞ SICAKLIĞI | 7-120C | 7-120C | 7-120C |
| SOĞUTUCU AKIŞKAN | R 410A | R 410A | R407C |
100 kW soğutma kapasiteli bir soğutma grubunu örnek aldığımızda 250C ile 350C dış hava sıcaklığı farklılığında cihazlar arasında sadece kondanser kapasitesi farkı dahi %15 büyümektedir. 350C ile 480C dış hava sıcaklığı farklılığında cihazlar arasında yine sadece kondanser kapasitesi farkı ise %25 büyümektedir.
| CİHAZ MODELİ | ALPC 320 | ALPC 320 | ALPC 320 |
| SOĞUTMA KAPASİTESİ | 322,40 kW | 321,60 kW | 320,70 kW |
| KONDANSER KAPASİTESİ | 375,00 kW | 401,20 kW | 493,60 kW |
| DIŞ ORTAM SICAKLIĞI | 250C | 350C | 480C |
| SOĞUK SU ÇIKIŞ SICAKLIĞI | 7-120C | 7-120C | 7-120C |
| SOĞUTUCU AKIŞKAN | R 410A | R 410A | R134A |
320 kW soğutma kapasiteli bir soğutma grubunu örnek aldığımızda 250C ile 350C dış hava sıcaklığı farklılığında cihazlar arasında sadece kondanser kapasitesi farkı dahi %7 büyümektedir. 350C ile 480C dış hava sıcaklığı farklılığında cihazlar arasında yine sadece kondanser kapasitesi farkı ise %23 büyümektedir.
Soğutma kapasitesi açısından ifade edersek;
250C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 100 kW kapasiteli bir soğutma grubu, 480C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 100 kW kapasiteli bir soğutma grubuna göre %43 daha düşük kapasitede çalışır. Yani 250C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 100 kW kapasiteli soğutma grubunu 480C dış hava sıcaklığı olan bir ilde çalıştırdığınızda 57 kW soğutma verimi alırsınız.
250C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 320 kW kapasiteli bir soğutma grubu, 480C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 320 kW kapasiteli bir soğutma grubuna göre %32 daha düşük kapasitede çalışır. Yani 250C dış hava sıcaklığı esas alınarak imal edilen 100 kW kapasiteli soğutma grubunu 480C dış hava sıcaklığı olan bir ilde çalıştırdığınızda 217,60 kW soğutma verimi alırsınız.
Örneklerde görüldüğü gibi aynı model ve aynı tipte bir soğutma grubunun farklı dış hava sıcaklıklarında kullanılması durumunda soğutma kapasitesi de değişmektedir.
Tasarım şartları tam olarak değerlendirilmeden sadece kapasite ile yapılan seçimlerde ihtiyacınızdan çok daha düşük kapasitede ürün karşınıza çıkmaktadır.
Maliyetler açısından ifade edersek;
Bir soğutma grubunda kondanser kapasitesinin daha büyük olması kompresör ve diğer soğutma ekipmanlarının kapasitelerinin de daha büyük olmasını gerektirir. Bu da sistemin imalatında ciddi bir maliyet artışı oluşturur.
Dikkat edin, piyasa değerinin altında, düşük maliyetli soğutma grubu almayı düşünürken gereğinden çok daha fazla bedel ödeyebilirsiniz. Düşük maliyetli soğutma grubu sizi düşük kapasite ile karşı karşıya bırakacaktır.
Dış ortam sıcaklık değerine ve çıkış sıcaklığı değerine dikkat etmeden satın aldığınız bir soğutma grubuna;
- Soğutma kapasitesi yetersiz kalacağından istenilen verimi alamazsınız.
- Prosesinize bağlı olarak öngörülmeyen zararlarla karşılaşırsınız.
- Projeniz istenilmeyen olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kalır.
- Soğutma grubuna gerçek değerinden çok daha fazla bedel ödersiniz.
Soğutma grubu ile ilgili teklif istediğinizde, dış ortam sıcaklık değeri ve çıkış sıcaklık değerini net rakamlarla belirtmeyerek sizi yanıltan bir firmanın, ürünün diğer kompanentlerinde gerçekçi davranacağından emin olmanız mümkün değildir.
Soğutma grubu alırken sorun yaşamamak için soğutma kapasitesinin soğutma grubunu kullanacağınız ilin dış ortam sıcaklık değeri esas alınarak hesaplandığından ve çıkış sıcaklık değerinin projenize uygun olduğundan emin olmalısınız.
İlker KURAN
Alperen Ltd. Şti.