https://www.ispeech.org
Hepa ve Ulpa Filtre Nedir?
Hepa’nın açılımı High Efficiency Particulate Arresting’dir. Yüksek etkinlikte partikül yakalayıcı anlamına gelir. Hepa filtreler, 0,3 mikrona kadar partikülleri %85 ve üzeri oranlarda havadan arındırabilen filtrelerdir. Hepa filtrelerden daha hassas ve %99,999 oranına sahip olan filtrelere ise ulpa filtre denir. Hepa ve ulpa filtreler bakım gerektirmeyen, özel liflerden oluşan ve kağıda benzer bir yapıya sahiptir. Bu filtrelerin belirli bir zaman dilimi içerisinde yenisi ile değiştirilmesi gerekir. Hepa ve ulpa filtrelerin kullanıldığı ortam havası kirliliğine, kullanım sıklığına ve basınç kaybına bağlı olarak 6-12 ayda bir değiştirilmesi önerilir. Günümüzde ameliyathanelerde, hastahanelerde ve temiz oda uygulamalarında filtreleme performansı, güvenilirliği ve bakım gerektirmeyen yapısından dolayı hepa ve ulpa filtreler kullanılmaktadır. Hepa ve ulpa filtrelerin MDF, plastik veya metal çerçeveli modelleri mevcuttur.
Torba Filtre Nedir?
Sentetik elyaf malzemeden mamul torba filtreler, yüksek toz tutma kapasitesi ile üstün performans gösterirler. 500 mm ve 600 mm derinliklerinde imal edilen torba filtreler, özel ebatlarda da imal edilirler. Sentetik elyaflı torba filtreler, havalandırma sistemlerinde kullanılırlar. Hijyenik klima sisteminde ise büyük partiküllerin tutulması ve hepa filtrenin korunması amacıyla klima santralinin içine monte edilirler. Sentetik elyaflı torba filtreler G3 (EU4) – G4 (EU4) – F5 (EU5) – F6 (EU6) – F7(EU7) – F8 (EU8)- F9(EU9) sınıfında filtreleme yaparlar.
Kaset Filtre Nedir?
Kaset panel filtreler, kontrollü ve yenilenebilir özellikte özel ham elyaf harmanından yapılmıştır ve son derece dayanıklı bir yapıya sahiptir. Etrafındaki koruma kafesi , filtreleme özelliğini darbe-lerden korumak amacıyla yerleştirilmiştir. Kaset panel filtreler G2 (EU2) – G3 (EU3) – G4(EU4) – F5 (EU5) sınıfındaki filtrelerdir. Kaset filtreler, selülozik esaslı ve fiber glass esaslı olarak üretilirler.
Aktif Karbon Filtre Nedir?
Aktif karbon filtrenin gaz moleküllerini yakalama ve tutma özelliği vardır. Aktif karbon filtrenin yüzeyi milyonlarca ufak gözenekten oluşmaktadır. Bu gözenekler sayesinde bir çok koku yayan zehirli gazlar yakalanır. Aktif karbon filtreler kullanıldığı ortam havası kirliliğine ve kullanım sıklığına bağlı olarak değiştirilmelidir. Örneğin, sigara içilen bir ortamda aktif karbon filtrelerin 3 ila 6 ayda bir değiştirilmesi gerekmektedir. Aktif granül karbon filtreler ağır kokuların oluştuğu mekanlarda koku tutucu filtre olarak kullanılırlar. Aktif granül karbon filtrelerde, filtre kirlendiğinde sadece granül karbonlar değiştirilir. Filtrenin hücrelerini değiştirmeye gerek yoktur.
Elektrostatik Filtre Nedir?
Elektrostatik filtreler , plakalar arasında oluşturulan yüksek gerilim alanından faydalanarak, aralarından geçen havada bulunan yüklü parçacıkların elektrostatik çekim kuvveti ile plakalar tarafından yakalanması prensibi ile çalışır. Partikül tutma kapasiteleri oldukça yüksektir.
Fan tarafından çekilen kirli hava yıkanabilir metal ön filtreden geçer. Bu filtre kaba toz ve yağ partiküllerini tutar. Daha sonra partiküllerin iyonize edilmesi prensibine göre çalışan elektrostatik filtreye gelen havanın içerisindeki yağ, duman ve is yüksek gerilim şarzı ile negatif yüklenir. Negatif yüklenen kirli hava ikinci kademede bulunan pozitif yüklü alandan geçerken havada bulunan yağ, duman ve is partikülleri toplayıcı plakalar tarafından güçlü bir şekilde çekilerek filtre yüzeyine yapıştırılır.
Burada %95 oranında temizlenen hava, aktif granül karbon filtreden ve ozon filtreden geçirilerek %99 oranında temizlenir.
Ozon Filtre Nedir?
Ozon, üç oksijen atomundan oluşan bir kimyasal bileşiktir. Ozon keskin kokulu ve renksiz bir gazdır.
Yüksek enerjiye sahip güneş ışınlarının normal oksijen moleküllerine çarpmasıyla ortaya çıkan oksijen atomlarının diğer oksijen molekülleriyle birleşmesi sonucunda ozon meydana gelir.
Ozon oda sıcaklığında renksiz, keskin kokusu olan bir gazdır. Yağmurlu, yıldırımlı veya fırtınalı havalardan sonra yüksek yerlerde veya deniz kıyısında kolaylıkla hissedilir. Yüksek gerilim trafolarında, yüksek gerilim hatlarında, televizyon arkalarında, fotokopi makinelerinde ozonun keskin kokusunu alabilirsiniz.
Atmosferin üst tabakasında bulunan ozon gazı, güneşin öldürücü morötesi ışınlarına karşı canlıları koruyan bir kalkan görevi görmektedir. Eğer ozon tabakası olmasaydı, güneşin radyasyonu yeryüzüne ulaşarak canlılar üzerinde genetik zararlara yol açardı. Gökyüzünün mavi renkte görünmesi de ozon gazı sayesindedir.
Ozon dezenfeksiyonu, koku moleküllerinin, mikroorganizmaların ve mikropların hücre zarını parçalayarak onları yok eder.
Ozon aynı şartlar altında klordan 3.100 kat daha güçlü dezenfeksiyon etkisine sahiptir. Ozon gazı dezenfeksiyon işleminin sonucunda, atmosfere açık ortamda 30 dakikada, kapalı ambalaj içinde 8-12 saat arasında, herhangi bir artık kalıntı bırakmadan hammaddesi olan oksijene dönüşür.
- Filtreler ne zaman değiştirilmelidir? Filtrenin temizken hava akımına karşı oluşturduğu dirence başlangıç direnci veya basınç düşümü denir. Bu değer Pa (pascal) olarak ölçülür. Filtreler kirlendikçe bu değer artar. Direnç değeri önerilen son dirence ulaşan filtre değiştirilmelidir. Ön filtre ve torba filtreler için önerilen son direnç değerleri ISO 16890 Avrupa standartlarına göre belirlenmiştir.
ISO 16890 standartında ISO ePM1, ISO ePM2,5, ISO ePM10 ve ISOCoarse olmak üzere 4 adet ISO grubu bulunmaktadır. Değerlendirme 0,3 μm – 10 μm arasındaki partikül boyutunda yapılmaktadır.
- Filtrelerin ömrü ne kadardır? Hava filtrelerinin ömrü, filtrelerin monte edildiği yerdeki havanın kirlilik oranına ve sistemin performansına bağlıdır. Havadaki kirleticilerin artması ya da eksilmesi ve mevsimler gibi faktörler de filtrenin ömrüne etki etmektedir. Deneyimlerimizi esas alarak kaset filtrelerin 2-3 ay, torba filtrelerin 4-6 ay, hepa filtrelerin de 6-12 ay ömürlü olduklarını söyleyebiliriz.
- Hangi filtreler yıkanma özelliğine sahiptir? İç yapısı poliüretan veya metal olan ön filtreler ile elektrostatik filtreler yıkanabilir özelliktedir. Torba, hepa ve ulpa filtreler gözle görülmeyen partikülleri filtre liflerine moleküler çekim esasına göre çekip yapıştırarak filtrelemektedir. Bu tip filtrelerin temizlenmesi mümkün değildir, yenisi ile değiştirilmelidir.
- Hangi filtre kullanılmalıdır? Sanayileşmenin ve nüfusun artmasıyla havanın filtre edilmesinin önemi de hızla artmaktadır. Havanın toz, partikül, is, duman, yağ veya koku gibi kirleticilerden arındırılması için kullanılması gereken uygun filtre çeşitlerinin yanında filtre kesiti, filtre sıralaması, hava debisi, hava hızı, basınç kaybı, çalışma koşulları, sıcaklık, bakım kolaylığı, sızdırmazlık, kullanım ömrü, verimlilik gibi kriterlere de dikkat edilmelidir. Hava filtrasyon sistemleri kriterler dikkat alınarak ihtiyaca göre dizayn edilmelidir. Uzman görüşünü dikkate almadan uygulanacak olan filtre sistemleri kullanıcıyı istenmeyen sonuçlarla ve yüksek maliyetlerle karşı karşıya bırakabilir.
İlker KURAN
Alperen Ltd Şti.