Kazancınızı Havanızdan Başlayarak Artırın
Alışveriş merkezleri 365 gün boyunca yüz binlerce insanı ağırlar. AVM işletmecileri için en büyük gider kalemlerinden biri, açık ara farkla enerji tüketimidir.
Özellikle HVAC sistemleri (ısıtma, soğutma, havalandırma), aydınlatma ve otomasyon eksiklikleri, toplam enerji maliyetinin %60’a kadar çıkmasına neden olabilir.
- Enerji Tüketiminizi Gerçekten Tanıyor Musunuz?
Enerji verimliliği ancak ölçümle başlar.
İlk adım: Enerji haritası çıkarmak
- Hangi alan ne kadar elektrik harcıyor?
- Soğutma, aydınlatma, otopark, ofis, yürüyen merdiven…
- En yüksek tüketim hangi saatlerde gerçekleşiyor?
Tavsiye: Dijital enerji izleme sistemleriyle tüm yük merkezlerini online takip edin. Bu sistemler aylık fatura analizinin çok ötesinde tasarruf fırsatlarını gösterir.
- HVAC Sistemlerinde Enerji Tasarrufu Nasıl Sağlanır?
HVAC sistemleri, çoğu AVM’de toplam enerji tüketiminin %40–60’ını oluşturur.
Küçük iyileştirmelerle bile büyük fark oluşturulabilir.
Uygulanabilir öneriler:
Taze hava kontrolü:
CO₂ sensörleriyle taze hava beslemesini kalabalığa göre ayarlayın. Boş alanda %50 enerji tasarrufu mümkün.
Isı geri kazanım üniteleri:
Egzoz havasındaki ısıyı geri kazanarak taze havayı ön ısıtın/soğutun.
Yatırım maliyeti 1–2 yılda kendini amorti eder.
Periyodik bakım:
Kirli filtre → %10 daha fazla enerji
Ayarsız damper → %15 fan kaybı
Basit bakım eksiklikleri ciddi faturaya dönüşür.
Zonlama (bölgesel kontrol):
AVM’de yoğunluk olmayan alanlarda düşük debiyle çalışın. Gıda katı, sinema, galeri gibi bölgelere özel ayarlama yapılmalı.
- Aydınlatmada Akıllı ve Etkili Çözümler
Aydınlatma, AVM’lerde genellikle ikinci en büyük enerji kalemidir.
Neler yapılabilir?
LED dönüşümü tamamlanmalı
- 1 eski tip armatür → 3 kat fazla enerji
- Kaliteli LED ile %60 tasarruf
Zamanlayıcı ve hareket sensörü
- WC, depo, koridor gibi alanlarda otomatik aydınlatma kontrolü
- AVM kapalıyken ışıkların açık kalması engellenmeli
Gün ışığına göre dimleme
- Galeri tavanları doğal ışık alıyorsa, buna entegre sensörlerle ışık seviyesi otomatik ayarlanabilir.
- Otoparklarda Enerji Tasarrufu
AVM otoparklarında genellikle boşa çalışan fanlar ve 24 saat yanan ışıklar büyük israftır.
Ne yapılabilir?
Jet fan sistemleri:
Karbon monoksit sensörleri ile birlikte çalışır, ihtiyaç olduğunda devreye girer. %70’e varan tasarruf sağlar.
LED aydınlatma + hareket sensörü
Araç yoksa ışık sönmeli. Sürekli açık sistem, gereksiz yük oluşturur.
Enerji verimliliği etiketli fanlar ve motorlar
IE3 / IE4 sınıfı motorlarla %10-15 verim artışı sağlanabilir.
- Bina Otomasyon Sistemi (BMS) ile Merkezi Kontrol
Enerji verimliliği için manuel takip yetersizdir. Otomasyon şarttır.
| Fonksiyon | Katkısı |
| Zaman programı | Gece çalışması önlenir |
| Sensör desteği | CO₂, sıcaklık, nem verisine göre sistem modülasyonu |
| Arıza bildirimi | Erken müdahale ile enerji kayıpları önlenir |
| Enerji raporlaması | Hangi sistem fazla tüketiyor |
Bina yönetim sistemi olmayan bir AVM, kaptanı olmayanı bir uçak gibidir.
Enerji yönetimi varsa ancak verimlilik olur.
- Kiracılarla Ortak Enerji Bilinci Oluşturun
AVM’nin tüketimi sadece ortak alanlarla sınırlı değildir. Kiracılar, özellikle mağazalar ve restoranlar da önemli enerji kullanıcılarıdır.
Yapılabilecekler:
üEnerji tüketimi ekranları ile kiracı farkındalığı artırılabilir
ü Koku kontrolü olmayan mutfaklar ekstra fan yükü oluşturur
ü Teşhir dolapları, klimalar ve aydınlatmalar verimli ürünlerle değiştirilmesi yönünde teşvik verilebilir
ü Kademeli faturalama sistemi (çok tüketen çok öder) ile bilinç artırılır
- Enerji Verimliliği Neden Stratejik Bir Yönetim Konusudur?
Enerji verimliliği:
- Maliyetleri düşürür
- Karbon ayak izini azaltır
- AVM’nin sürdürülebilirlik imajını güçlendirir
- Kiracı memnuniyetini artırır
- Kârlılığı doğrudan etkiler
Enerjiyi verimli kullanan bir AVM, yatırımcısına değer kazandırır, müşterisine konfor sunar, çalışanına güvenli bir ortam sağlar.
Enerji Gideri Değil, Enerji Yönetimi Yapın
Enerji artık sadece bir fatura değil, bir yönetim stratejisidir. Ölçmeyen yönetemez, planlamayan iyileştiremez.
Unutmayın: “Enerji verimliliği, sadece cihazlarda değil, alışkanlıklarda da başlar.”
İlker KURAN
Alperen Mühendislik Ltd. Şti.